Üretimin net sıfıra ulaşabildiği bir gelecek için değer zinciri, otomasyonla dönüştürülmelidir.
Haziran 2022'de New Scientist, dünyanın en büyük şirketlerinin üçte birinin net sıfır hedefi olduğunu, yani geçen yıldaki aynı döneme göre önemli ölçüde daha fazla şirket olduğunu bildirdi.
İvmedeki artış olumlu bir gelişme olsa da makale, şirketlerin net sıfıra ulaşma planlarındaki ayrıntıların düzensiz olmasından da bahsediyor.
Bu durum pek şaşırtıcı değil. Net sıfır stratejisi oluşturup uygulamak, özellikle de GHG emisyonlarının %80'i Kapsam 3'e giren şirketler için oldukça zordur. Bu emisyon, değer zincirinin girişinde ya da çıkışında oluşmaktadır. Bu, tedarik zinciri ve ürün dağıtım lojistiği hem uzun hem de karmaşık olan FMCG şirketleri için daha da büyük bir zorluktur.
Bu işletmelerin çoğu, değer zincirinden karbonu çıkarması ve döngüsel bir değer zinciri elde etmesi gerektiğini biliyor. Bunu gerçekleştirmek için bir stratejileri de var. Bu strateji genel olarak, kaynak ve enerji kullanımının optimizasyonunu, yüksek emisyonlu ürünlerin ve süreçlerin değiştirilmesini ve atıkların ortadan kaldırılmasını kapsıyor.
Buradaki asıl zorluk, niyeti eyleme dönüştürmektir. İşte tam da bu noktada otomasyon, çok kritik bir role sahiptir.
Veri toplama ve analiz, net sıfıra başarılı bir geçişin anahtarıdır. Bu olmadan şirketler; başlangıç noktalarını, geliştirmeleri gereken yerleri, gelişip gelişmediklerini ve geliştilerse bunun ne kadar etkili olduğunu nasıl bilebilir? Sağlam veriler, taahhüdü değişim haline getirir, hem güvenilir hem de özgüvenli bir şekilde paydaşlarla iletişim kurmayı sağlar ve iklime yönelik çalışmaların gerçekleşmesine olanak tanır.
Otomasyon veri sağlar
Optimize et. Ölç. Takip et. Analiz et. Tahminde bulun. Harekete geç. Süreci bildir. Bunlar, şirketlerin net sıfıra doğru somut bir ilerleme kaydedebilmesi için gerçekleştirmesi gereken faaliyetlerdir. Otomasyon ise gerekli verilerin toplanması için gereken ve genelde göz ardı edilen değişim kriteridir. Emisyon azaltma hedeflerine yönelik verimlilik sunmasının yanı sıra otomasyon, keşfedilmeyi bekleyen dijital bir kaynaktır. İşletmelerin net sıfır taahhütlerine ulaşabilmesi için gereken veriyi toplamasının yolu, tüm değer zincirinin dijitalleştirilmesi ve sensörlerle takip edilmesidir.
İşletmeler, çekinmeden tedarikçilerinden veri paylaşımı yapmalarını ve karbon ayak izlerine ne kadar katkıda bulunduklarını daha rahat görüntüleyebilecekleri bir otomasyona yatırım yapmalarını istemelidir. Değer zincirindeki tüm taraflar arasındaki entegrasyon, otomasyonun veri toplama potansiyelini ortaya çıkarmanın temelidir.
Değer zinciri boyunca otomasyon
FMCG değer zinciri üzerinden otomasyonun net sıfır stratejisini nasıl destekleyebileceğine dair bazı örnekler:
Otomasyonlu çiftlikler: Su kullanımını optimize eden sulama sistemleri, enerji üretimi için güneş paneli kullanımı ve otomatik aydınlatma, değer zincirinin başında gelen ve taze mahsul üreten çiftliklerin benimseyebileceği üç otomasyon yöntemidir. Kamera tabanlı denetim ve otomasyonlu ürün yönetimi sistemleri de insanların hata payını ortadan kaldırarak israfı azaltır.
Sürdürülebilir üretim: Bir fabrikadaki akıllı enerji yönetim sistemleri, üretim hattı ve makine düzeyi hem verimliliği hem de enerji kullanımını etkiler. Buna, gelişmiş analizle makine bakımını optimize etmek ve hem uzaktan izleme hem de Artırılmış Gerçeklik (AR) ile emisyonları azaltmak da dahildir.
Robotik intralojistik: Depo ortamlarında forkliftleri otonom mobil robotlarla değiştirmek, fosil yakıt tüketimini ortadan kaldırdığı için GHG emisyonlarını anında etkiler. Bu sayede depo zeminindeki alanın kullanımı en üst düzeye çıkarılarak hareket ve enerji tüketimi azaltılır.
Akıllı filo yönetimi: Araçlarda sensör kullanımı, yakıt optimizasyonu amacıyla sürüş verimliliğinin takip edilmesini sağlayabilir. Örneğin bu veri, lojistik sağlayıcıları tarafından toplanarak üreticiyle paylaşılabilir. Otomasyon aynı zamanda rota planlaması, malzeme taşıma ve taşıma düzenlerinin optimize edilmesini de sağlayabilir.
Otomatik konteyner toplama: Geri dönüştürülmediği takdirde geri dönüştürülebilir konteyner üretmenin bir anlamı yoktur. Yeni OECD raporuna göre plastik atıkların yalnızca %9'u başarılı bir şekilde geri dönüştürülüyor. Akışlar arasındaki farkları belirleyebilecek kamera tabanlı teknolojiye sahip konteyner toplama istasyonları bu soruna bir çözüm getirebilir. Bu sistemler alışveriş merkezlerine, perakende satış noktalarına vb. yerlere kurularak konteynerlerin toplanması artırılabilir.
Gelişmiş tanımlama ve sınıflandırma: Geri dönüştürme oranlarını ve geri dönüştürülen malzemelerin kalitesini artırmanın önünde toplamanın dışında sınıflandırma gibi büyük bir engel de var. Daha verimli sınıflandırma ve paketleme tanımlaması için dijital filigran kullanımını test eden HolyGrail projesi, otomasyonun döngüsel bir ekonomiye dönüşümü nasıl destekleyebileceğinin ve çapraz zincir iş birliğiyle neler başarılabileceğinin harika bir örneğidir. Paketleme atık sınıflandırma tesisine ulaştığında dijital filigran, sınıflandırma bandındaki yüksek çözünürlüklü bir kamera tarafından tespit edilip çözümlenebilir ve buradan aktarılan özelliklere göre paketleme, ait olduğu akışta sınıflandırılabilir.
Otomasyon ortağı bulma
Net sıfır hedeflerinde otomasyondan faydalanmak için sensörler veya dijitalleşme kullanılması fark etmeksizin toplanan verinin analiz edilmesi de gerekir. Analiz için uzman becerileri gerekir ve işletmeler şirket içinde halihazırda böyle bir uzmanlık bulundurmuyorsa bu beceriyi geliştirmeleri ya da bir uzmanla iletişime geçmeleri gerekir.
Karbon ayak izini etkileyenlerin sadece malzeme tedarikçileri, paketleme sağlayıcıları ve lojistik ortakları olmadığını unutmamak gerekir. Otomasyon ortağı seçerken potansiyel ortakların sürdürülebilirlik geçmişleri ve Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu (EPR) ilkeleri değerlendirilmelidir. Elektronik atıklar Avrupa'da büyük bir sorun haline gelmektedir. Kullanım ömrü dolan ekipmanların atılması, artarak gün yüzüne çıkacak bir zorluktur. OMRON, kullanım ömrü dolan tüm ekipmanlarının yönetimini tamamen üstlenerek müşterilerini bu yükten kurtarır.
Net sıfır hedefine ulaşma
Düzenleyicileri, tüketicileri, perakendecileri, hissedarları ve finansal kurumları memnun edebilmek için tüm FMCG işletmelerinin 2050 yılına kadar veya daha da öncesinde karbon nötr olması gerekmektedir. Bu, derinlemesine bir dönüşüm gerektiren zorlu bir yol olsa da otomasyonun net sıfır hedefine giden en hızlı rota olduğu şüphe götürmez bir gerçektir.
